"Bez miasta nie ma teatru. Teatr publiczny jest bowiem wytworem kultury miejskiej. Tylko tam znajdą się widzowie gwarantujący ekonomiczną zasadność działalności teatru, dający byt aktorom, tylko tam od dzieciństwa można oswajać mieszkańców z teatrem i jego konwencjami. W mieście może powstać powszechna oświata i kultura literacka piszących i czytających (pomijam tu wysepki kultury, jakie w średniowieczu i renesansie tworzyły dwory książęce czy królewskie, takoż opactwa czy – później – kolegia jezuickie)." – pisze w swojej książce „Szekspir. Siedem grzechów głównych (z zarazą w tle)” Jerzy Limon.

Bez miasta nie ma teatru. Bez teatru nie ma miasta. Na spacer po czasie z teatrem w roli głównej zaprasza Przemek Głowa, przewodnik po Szczecinie - podczas Westiwalu, który rozpocznie się 24 maja, a już dziś w „Machinie czasu”, po 20.

Szczegóły znajdziecie na stronie Westiwalu.

We wtorek (7 maja) w wieku 88 lat odszedł jeden z najbardziej zasłużonych polskich jazzmanów w historii - Jan Ptaszyn Wróblewski. Był nie tylko muzykiem jazzowym, saksofonistą, kompozytorem i aranżerem, ale także radiowcem, dziennikarzem muzycznym i krytykiem. Przez ponad pół wieku prowadził w Polskim Radiu swoje "Trzy kwadranse jazzu". Ostatnią audycję – dzień przed śmiercią.

Jan Ptaszyn Wróblewski należał do najważniejszych polskich muzyków jazzowych lat 60. Współpracował z takimi artystami jak Krzysztof Komeda, Andrzej Kurylewicz, Jerzy Milian, Jerzy Matuszkiewicz, prowadził m.in. grupy: Polish Jazz Quartet, Kwintet Poznański, Jazz Outsiders.

"Ptak odleciał" - powiedziała wokalistka jazzowa, Urszula Dudziak. O barwnym ptaku polskiego jazzu jest ta opowieść,

Chłopiec z gitarą byłby dla mnie parą.
Deklarowała śpiewająco dziewczyna z gitarą, Karin Stanek. Na dobry koniec majówki - muzyczna podróż do lat 60., a więc zbuntowana młodzież, polska odmiana rock and rolla czyli bigbit, twist, Festiwal Młodych Talentów, tamte prywatki i tamten świat.

Wraz ze zbliżaniem się maja, coraz wyraźniejsza staje się wizja spacerów, wycieczek, rodzinnych wypadów na grilla i przyjacielskich spotkań na zielonej trawce. Maj równa się majówka, a majówka oznacza wypoczynek.

A jeszcze niedawno, w czasach PRL maj kojarzył się raczej z manifestacjami, pochodami, demonstracjami, pokazami, paradami, choć nie tylko. O 1 Maja - święcie ludzi pracy, ale i o innych majowych atrakcjach w kolejnej "Machinie czasu".

Mińsk przez stulecia znajdował się w granicach Rzeczypospolitej. Było to ważne miasto Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jeszcze przed I wojną światową obecna stolica Białorusi była nazywana Mińskiem Litewskim.

W lutym 1918 roku miasto - mimo przewagi liczebnej bolszewików - zostało zdobyte przez Polaków. Udało się im opanować skład broni i zmusić stacjonujące na dworcu jednostki bolszewickie do szybkiego odwrotu. To ostatnie było możliwe dzięki podstępowi. Spiskowcy przybyli do bolszewików w… mundurach niemieckich i oświadczyli, że jeżeli Sowieci natychmiast się nie wycofają, to zostaną ostrzelani przez artylerię. Fortel się powiódł i nad miastem zawisła biało-czerwona.

I to właśnie na odległych kresach w lutym, a nie w listopadzie 1918 r. zaczęły powstawać zręby polskiego państwa. Opanowany przez polskie oddziały w lutym 1918 r. Bobrujsk stał się pierwszą enklawą wyzwolonej i zupełnie niezależnej od któregokolwiek z zaborców Polski

O barwnych kresowych ptakach, nietuzinkowych postaciach opowiadają: Jan Tarnowski - w czasach PRL działacz opozycji demokratycznej oraz dr Wojciech Lizak – historyk, antykwariusz, w czasach PRL działacz opozycji antykomunistycznej, przyjaciel pana Jana.

W tym roku minie 145 lat od uruchomienia w Szczecinie (a dokładniej - w Stettinie) pierwszej linii tramwaju konnego o długości ponad 5 kilometrów.
4 kwietnia przypadła 77. rocznica uruchomienia pierwszej w polskim Szczecinie linii autobusowej. Na trasę wyruszył poniemiecki pojazd. Kursował co godzinę.

Tym razem w "Machinie czasu" podróż do przeszłości... komunikacją miejską.

Zabieram dziś Was na wędrówkę po Pomorzu Zachodnim i zachodniej Afryce. Od średniowiecza po czasy współczesne.

Zapraszam na drugie (a zarazem ostatnie) spotkanie z Profesorem i Doktorem Filipowiakami. Ten pierwszy – prof. Władysław Filipowiak to archeolog, mediewista, afrykanista, muzeolog, konserwator zabytków archeologicznych, dyrektor Muzeum Pomorza Zachodniego (od 1970 Muzeum Narodowego w Szczecinie). Ten drugi – dr Wojciech Filipowiak – to archeolog, pracownik Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, prywatnie – wnuk Profesora. Początek - po godzinie 20.

Tydzień temu, 31 marca minęła 10. rocznica śmierci Władysława Filipowiaka.

Na równinie w Gwinei i na wyspie Wolin; podczas badań archeologicznych, przez 45 lata zarządzania muzeum, w walce o zwrot wywiezionych ze Szczecina czy Pomorza zabytków oraz na wielu innych polach prof. Władysław Filipowiak działał z nieprawdopodobną energią i zaangażowaniem. Odszedł dokładnie 10 lat temu.

Dziś w „Machinie czasu” o dziadku, ale również o zawodzie i pasji, które po nim "odziedziczył” opowie dr Wojciech Filipowiak, archeolog.

Najlepsze to małe kina
w udręce i rozterce,
z krzesłami rozściełanymi
pluszem czerwonym jak serce.
(...)
Jak tu miło się wtulić,
deszcz, zawieruchę przeczekać
i nic, i nic nie mówić,
i trwać, i nie uciekać.

W niedzielę rano (24 marca) odeszła Wanda Szewczyk, dobry duch Pioniera, opisywanego w wierszu "Małe kina" przez Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Pani Wanda wraz z Jerzym Miśkiewiczem tworzyli klimat tego miejsca. Pionier 1907 to przede wszystkim świetny repertuar - interesujące filmy, najczęściej europejskie, azjatyckie, południowo-amerykańskie. "Chcemy pokazywać ambitne kino dla ludzi, którzy widzą w filmie nie tylko rozrywkę. I to wszystko bez pop-cornu" - tak deklarowali na stronie internetowej. Wreszcie przestrzeń - sala czerwona z "pluszem czerwonym jak serce" oraz nawiązująca do początków XX wieku Kiniarnia. Ale najważniejsze było bardzo indywidualne i życzliwe podejście do każdego widza. Dobrzy ludzie tworzą dobre miejsca. Dziękujemy Pani Wando!

W "Machinie czasu" - wspomnienie o Pani Wandzie z kina Pionier.

Wiosna w Szczecinie to nie tylko krokusy. To nie tylko przepiękne magnolie. To nie tylko fiołki w Arkońskim Lasku. To nie tylko "gra w zielone".
Wiosna to dobry czas na robienie porządków. Na przykład w radiowym archiwum.


W "Machinie..." wykorzystano fragmenty audycji z odkurzonych taśm w archiwum Radia Szczecin autorstwa: Aliny Głowackiej, Alicji Maciejowskiej, Marzeny Szulc, Leona Jarzębowskiego, Bohdana Czarnockiego, Włodzimierza Kaczmarka, Tadeusza Klimowskiego i Władysława Wojciechowskiego.